عشق

عاشق شدن يك فرايند شيميايي است. وقتي فردي عاشق مي‌شود، مجموعه‌اي از واكنش‌ها در بدن او رخ مي‌دهد. به عقيده كارشناسان اين تغيير و تحولات شيميايي تضمين كننده بقاي گونه انسان هاست. نشانه‌هاي عاشق شدن، كه شبيه بروز كردن علايم بيماري هاست، به وضوح قابل شناسايي است؛ از عرق كردن دست‌ها گرفته تا از بين رفتن اشتها و حس سرخوشي و همچنين سرخ شدن گونه‌ها و تپش قلب. عشق مراحل مختلف دارد. شروع شدن هر كدام از اين مراحل با ترشح مجموعه‌اي از مواد شيميايي همراه است كه واكنش‌هاي فيزيكي خاصي را سبب مي‌شود. محققان مجموعه‌اي از تركيبات شيميايي را شناسايي كرده‌اند كه در هر كدام از اين مراحل ترشح مي‌شوند.^[۲۹]

مرحله اول

حس جنسي

حس شهوت نتيجه ترشح هورمون‌هاي جنسي تستوسترون و استروژن است. تستوسترون ويژه مردان نيست. مشخص شده كه اين هورمون در نيروي جنسي زنان هم تأثير عمده‌اي دارد.

مرحله دوم

جذب شدن

اين مرحله وقتي است كه آدم‌ها عاشق مي‌شوند و ديگر به هيچ چيز ديگر فكر نمي‌كنند. آنها ممكن است حتي كم اشتها و كم خواب شوند و روزانه ساعت‌ها به عشق جديدشان فكر كنند. در مرحله جذب شدن به فرد مقابل، گروهي از مواد شيميايي از گروه پيام‌رسان‌هاي عصبي (neuro-transmitters) به نام مونو آمين نقش مهمي دارد. اين مواد عبارتند از:

دوپامين: كه با مصرف كوكايين و نيكوتين هم مي‌تواند فعال شود.

نوراپي‌نفرين: كه به نام آدرنالين هم شناخته مي‌شود و افزايش آن در بدن مي‌تواند سبب عرق كردن و تپش قلب شود.

سروتونين: يكي از مهمترين تركيبات شيميايي عشق است كه مي‌تواند ما را به طور موقت به حالت ديوانگي برساند.

مرحله سوم

حس وابستگي

اگر قرار باشد رابطه‌اي ادامه يابد، وابستگي، حسي است كه بعد از جذب شدن به يك نفر ايجاد مي‌شود و در صورتي كه مرحله جذب شدن همچنان ادامه يابد، مي‌تواند منجر به توليدمثل شود.

در اين مرحله دو هورمون توسط دستگاه عصبي ترشح مي‌شود كه در بروز حس وابستگي اجتماعي نقش دارد:

وازوپرسين: ماده شيميايي اي كه در مرحله تعهد طولاني مدت نقش دارد. آزمايش‌هايي كه روي موش‌هاي آفريقايي انجام شده، نشان مي‌دهد كه كاهش وازوپرسين در مردان به سرعت سبب بدتر شدن رابطه بين شريك‌هاي زندگي و كاهش وفاداري مي‌شود.

اكسي‌توسين: اين ماده به هنگام زايمان از غده هيپوتالاموس ترشح مي‌شود و به خروج شير از پستان كمك مي‌كند. از جمله كاركردهاي ديگر اين هورمون كمك به ايجاد پيوندي قوي بين مادر و فرزند است. اين هورمون در لحظه اوج لذت جنسي در هر دو جنس ترشح مي‌شود و اعتقاد بر اين است كه باعث محكم تر شدن رابطه بين بزرگسالان نيز مي‌شود.

• عشق حيراني - اصطلاح حيراني (Agape) توسط مسيحيان اوليه (و به خصوص يونانيان، ريشه اين كلمه يوناني است) براي اشاره به پذيرش بي قيد و شرط و دوست داشتن يك فرد اطلاق شده‌است. اين نوع از عشق بر اساس تصميم و نه احساسات شكل مي‌گيرد.
• عشق با وقار - نوعي رفتار مودبانه وموقرانه كه در اواخر قرون وسطي در مورد خانم‌ها و عاشقان آنها به كار مي‌رفت.
• عشق دروغين - نوعي عشق نادرست با هدف كسب ماديات (مي توان مفهوم عشق را براي اين نوع، قائل نشد)
• عشق جنسي (eros) - ميل جنسي نسبت به يك فرد
•  عشق به خانواده - عشق به افراد خانواده و مهرباني به آنها
• عشق آزاد - رابطه جنسي بر اساس انتخاب فرد كه محدود به ازدواج نمي‌شود
• شيفتگي - در عهد جديد به معناي عشق احساسي مشروط به كار مي‌رود يعني «دوستت دارم چون...»
• عشق افلاطوني – يك رابطه نزديك كه درآن رابطه جنسي وجود ندارد يا سركوب يا محدود شده‌است.
•  عشق ظاهري- رابطه عاشقانه‌اي كه در آن پختگي لازم وجود ندارد و «راستين» نيست. اين كلمه داراي بار معنايي منفي است و تاكيد دارد كه عشق در دوران جواني معمولاً كمتر راستين و واقعي است.
•  عشق به مذهب- تعهد و دوست داشتن خدا يا مذهب
• عشق رومانتيك ـ علاقه‌اي كه تركيبي از صميميت و ميل جنسي است
• عشق راستين - عشق بدون قيد و شرط يا انگيزه خاص. دوست داشتن فرد فقط به خاطر خود و نه رفتارها يا عقايدش. همچنين به عشق بي قيد و شرط اشاره دارد.
•  عشق يك طرفه- مهرعاطفه‌اي كه يك طرفه‌است
•  شهوت- عاطفه بر اساس شهوت و تمايل به ارضاي نفس.
•  عشق لحظه‌اي- عشقي كه در لحظه‌اي كه فرد براي اولين بار با فردي تماس مي‌گيرد به وجود مي‌آيد. از اين عشق به مراتب در داستانها و ادبيات ياد شده‌است وبه “ love at first sight ” معروف است.
•  عشق مستلزم فداكاري- فداكاري و گذشتن از جان يا چيز با ارزش ديگري برمبناي عشق

عشق لذّتي مثبت است كه موضوع آن زيبايي است،[۱] همچنين احساسي عميق، علاقه‌اي لطيف و يا جاذبه‌اي شديد است كه محدوديتي در موجودات و مفاهيم ندارد و مي‌تواند در حوزه‌هايي غيرقابل تصور ظهور كند.[۲]  عشق و احساس شديد دوست داشتن، معاني زيادي را در بر دارد. 

در بعضي از مواقع، عشق بيش از حد مي‌تواند شكلي تند و غير عادي به خود بگيرد كه گاه زيان آور و خطرناك است و گاه احساس شادي و خوشبختي مي‌باشد. اما در كل عشق باور و احساسي عميق و لطيف است كه با حس صلح‌دوستي و انسانيت در تطابق است.[۳] عشق نوعي احساس عميق و عاطفه در مورد ديگران يا جذابيت بي‌انتها براي ديگران است.

در واقع عشق را مي‌توان يك احساس ژرف و غيرقابل توصيف انساني دانست كه فرد آنرا در يك رابطه دوطرفه با ديگري تقسيم مي‌كند. با اين وجود كلمه «عشق» در شرايط مختلف معاني مختلفي را بازگو مي‌كند:

علاوه بر عشق رمانتيك كه آميخته‌اي از احساسات و ميل جنسي است، انواع ديگر عشق مانند عشق عرفاني و عشق افلاطوني، عشق مذهبي، عشق به خانواده را نيز مي‌توان متصور شد، درواقع اين كلمه را مي‌توان در مورد علاقه به هر چيز دوست داشتني و فرح بخش، مانند فعاليت‌هاي مختلف و انواع غذا به كار برد.[۴][۵] جملهٔ «عشق چيست؟» به زبان انگليسي، "?What is love"، در سال ۲۰۱۲ ميلادي، پرتكرارترين عبارت جستجو شده به اين زبان در جستجوگر گوگل بوده‌است.[۶][۷]